Direzzjoni ekonomika li biha rnexxielna kull sena nagħtu żidiet sostanzjali lill-pensjonanti.

Fl-aħħar jiem fil-Parlament iddiskutejna l-abbozz ta’ liġi li se jkun qed jimplimenta l-bosta miżuri li kienu tħabbru fil-budget ta’ Ottubru li għadda filwaqt li miżuri oħra li ma kellhomx bżonn approvazzjoni mill-Parlament daħlu fis-seħħ, jew mill-għada tal-budget jew mill-1 ta’ Jannar li għadda.

Kelli l-opportunità nitkellem fl-istadju tat-tieni qari ta’ din il-liġi u fissirt dik li nqis bħala differenza skejtta fl-għażliet ekonomiċi li l-Gvern Laburista għamel fl-aħħar disa’ snin għal dawk tal-amministrazzjoni Nazzjonalista qabel l-2013. Il-problema li nara jien fl-analiżi tiegħi ta’ din id-differenza hija li l-Partit Nazzjonalista, minkejja li għaddew dawn id-disa’ snin baqa’ ma tgħallem xejn u wisq nibża’ li għadhom iħaddnu l-istess twemmin fuq id-direzzjoni ekonomiku ta’ pajjiżna.

Kelli l-opportunita nfakkar fil-Parlament li fi żmien il-kriżi finanzjarja mondjali tal-2009 u fis-snin ta’ wara, l-amministrazzjoni Nazzjonalista għażlet li tinforza fuq pajjiżna politika ekonomika ta’ awsterità qawwija li nixfet il-bwiet tal-Maltin u l-Għawdxin u kompliet taggrava is-sitwazzjoni mhux biss tal-familji imma wkoll tal-qagħda ekonomika tal-pajjiż.

Fakkart fiż-żjidiet kbar li l-amministrazzjoni Nazzjonalista kienet imponiet fuq il-kontijiet tad-dawl u l-ilma, kontijiet li bdew ifaqqru lin-nies tant li l-għadd ta’ dawk li kienu qed jgħixu fil-marġni tal-faqar żdied sostanzjalment. Il-familji Maltin u Għawdxin ħassew bil-kbir din il-għafsa, bdew ifaddlu inqas u b’inqas flus għall-infieq tagħhom kellna tkabbir ekonomiku baxx ħafna u f’xi snin kienu kważi negliġibbli.

Ma kienux biss il-kontijiet tad-dawl u l-ilma. Iddaħħlu wkoll bosta taxxi filwaqt li miżuri tat-traħħis fit-taxxi li kienu mwegħda saħansitra fil-programm elettorali tħallew fil-ġenb u kellha tkun l-amministrazzjoni Laburista li daħlet għat-tmexxija tal-pajjiż fl-2013 li implimentathom sa mill-ewwel budget li ppreżentat ftit taż-żmien wara. Kellha tkun ukoll din l-amministrazzjoni li mill-ewwel neħħiet it-taxxa li kienu se jibdew iħallsu dawk li jaqilgħu il-minimum wage.

Il-bidla fid-direzzjoni ekonomika tal-pajjiz kienet għalhekk evidenti sa mill-ewwel jiem tal-amministrazzjoni l-ġdida Laburista tal-2013. Ridna mmorru fid-direzzjoni ta’ tkabbir ekonomiku sostenibbli b’għażliet importanti biex inżidu r-ritmu ekonomiku fil-pajjiż. Nidejna skemi li jħajjru n-nies jidħlu fid-dinja tax-xogħol, partikolarment lin-nisa li kienu jibqgħu id-dar wara li jkollhom it-tfal. Introduċejna c-childcare b’xejn għal kulħadd u dawn wassal biex kellna tkabbir sostanzjali fl-għadd ta’ nisa li reġgħu marru jaħdmu.

Is-snin li għaddew kienu snin fejn investejna fin-nies kemm dawk produttivi kif ukoll fl-anzjani tagħna li dejjem emminna li wara snin twal ta’ ħidma għandu jkollhom serħan mix-xogħol b’dinjità billi jingħataw pensjonijiet xierqa. Żidna l-pensjonijiet sena wara sena għal sitt snin sħaħ wara xulxin u ż-żidiet li tajna kienu dejjem ferm aktar minn dik maqbula għall-għoli tal-ħajja. Ma’ dawn iż-żidiet tejjibna bosta miżuri soċjali għall-pensjonanti li forsi ma kkontribwewx għas-sigurta soċjali, żjidiet fl-għajnuniet supplimentari, dawk għar-romol u persuni b’diżabilità.

Bis-saħħa tad-deċiżjonijiet u l-għażliet it-tajbin li għamilna, l-andament ekonomiku mill-ewwel kien beda jurina li din kienet tassew it-triq li kellna naqbdu. It-tkabbir beda jġib miegħu aktar tkabbir u bis-saħħa ta’ qagħda ekonomika b’saħħitha, b’surplus irreġistrat f’bosta snin, stajna ninċentivaw liż-żgħażagħ jixtru d-dar tagħhom u negozji jingħataw għajnuniet biex ikabbru n-negozju tagħhom.

Li ma kienetx għall-pandemija li ġabet magħhha fuq id-dinja l-akbar kriżi mit-Tieni Gwerra Dinjija ‘l hawn, dan ir-ritmu ta’ tkabbir ekonomiku mingħajr l-ebda dubju kien ikomplu jkun reġistrat sena wara sena. Imma mill-2020 ‘l hawn kellna nieħdu l-miżuri kollha li kien hemm bżonn biex l-ewwel ħarisna s-saħħa tan-nies u mbagħad naraw li l-ekonomija ta’ pajjiżna tibqa’ fuq saqajha.

M’għandix dubju li kien ikun mod ieħor li kieku ma kabbarniex l-ekonomija kif kabbarniha u ġibna l-qagħda finanzjarja tal-pajjiż fl-aqwa stat li qatt kienet fih. Konna b’saħħitna biżżejjed biex stajna nwieżnu lil kull qasam tal-ħajja ekonomika fil-pajjiż. Mhux biss infaqna miljuni kbar fil-qasam tas-saħħa biex ħarisna s-saħħa tal-poplu imma wkoll investejna kważi €700 miljun fin-nies billi pprovdejna l-wage supplement u żammejna lil eluf kbar ta’ ħaddiema fl-impjieg tagħhom. Tajna għajnuniet fuq il-kontijiet tad-dawl lin-negozji, ħallejna lin-negozji jħallsu aktar tard il-kontijiet dovuti ta’ taxxi, tajna għajnuniet fuq il-kirjiet tan-negozju u għadd kbir ta’ miżuri oħra.

F’hiex wassalna dan kollu? Minkejja l-pandemija illum għandna l-inqas rata ta’ qagħad li qatt kellna f’pajjiżna minkejja kull tbassir li kellna u dan huwa wkoll l-inqas rata ta’ qagħad fl-Unjoni Ewropea kollha.. Għandna l-inqas rata ta’ qagħad fost iż-żgħażagħ u fl-istess waqt qegħdin nirreġistraw l-aktar rata għolja ta’ tkabbir ekonomiku fl-Ewropa. Il-pilastru ewlieni tal-ekonomija tagħna, it-turiżmu, reġa’ beda jirkupra ġmielu u jidher li għandna prospetti sbieħ għas-sajf li ġej.

Dan kollu ksibnih u qed inkomplu niksbuħ għaliex b’direzzjoni ċara u b’għażliet għaqlin, investejna fin-nies u emminna fil-kapaċijiet u r-reżiljenza tal-poplu Malti li quddiem kull sfida iqum għall-okkażjoni u jagħti sehmu. Issa ma jdumx  ma jasal il-mument li se jkun il-poplu tagħna li jagħmel l-għażla tiegħu, għażla bejn id-direzzjoni tagħna ta’ investiment fin-nies u dik ta’ ħaddieħor li jintaxxa lin-nies u joħnoq l-attività ekonomika fil-pajjiż. Nemmen bis-sħiħ li l-poplu tagħna se jagħmel huwa wkoll l-għażla t-tajba favur partit li fil-Gvern wera bil-provi li kapaċi joħloq il-ġid u jqassmu b’ġustizzja biex jasal għand kulħadd.

Kulħadd jaqbel li t-tkabbir ekonomiku li kellna f’pajjiżna f’bosta mill-aħħar disa’ snin kien wieħed bla preċedent. Minkejja dan bħala politiċi għandna r-responsabbilta li naraw lil hinn mill-ġid miksub minn dan it-tkabbir imma nħarsu ‘l bogħod u niżnu f’se jkunu l-ħtiġijiet tal-pajjiż fil-futur. Irridu li s-soċjeta Maltija, l-ekonomija u l-infrastruttura fis-sens wiesgħa tagħha jkunu reżiljenti biżżejjed u kapaċi jilqgħu l-iżviluppi soċjali, ambjentali u teknoloġiċi li qed iseħħu madwarna.

Fl-aħħar sentejn, il-kriżi fis-saħħa pubblika kkaġunata mill-pandemija iddominat l-attenzjoni tal-popli fid-dinja kollha. Imma din il-kriżi m’għandhiex iżżommna lura milli nkomplu nagħtu attenzjoni kbira lil kriżi oħra li tinsab magħna u li tista’ ġġib diżastru sħiħ jekk ma nindirizzawhiex. Qed nirreferi għat-tibdil fil-klima u l-mod kif qed tisħon il-klima tad-dinja, fenomeni li diġa qed naraw il-konsegwenzi tagħhom b’diżastri naturali frekwenti li ftit konna naraw bħalhom qabel.

Propju dawn il-kriżijiet li qed inħabbtu wiċċna magħhom bħal donnu ġabu lil kulħadd f’sensih li jeħtieġ niffukaw aktar fuq il-futur. L-Unjoni Ewropea kienet fuq quddiem nett li ħadmet b’mod li qatt ma ħadmet bħalu qabel biex bdiet tiġġenera l-fondi meħtieġa biex niffaċċjaw din is-sitwazzjoni. Il-fondi ġew intiżi li jintużaw biex l-Istati Membri mhux biss ikunu jistgħu jirkupraw mid-daqqa li qalgħu bil-kriżi tal-pandemija imma wkoll biex ilestu l-ekonomiji tagħhom għall-futur, billi jittrasformaw l-ekonomiji tagħhom lejn ekonomija ħadra u diġitali.

Biex din il-bidla ssir ukoll fl-ekonomija tagħna rnexxielna niksbu allokazzjoni rekord ta’ Fondi Ewropej għas-snin 2021-2027. Minn din l-allokazzjoni se nirċievu għotja ta’ madwar €320 miljun għall-Pjan tagħna għall-Irkupru u r-Reżiljenza li huwa mmirat l-aktar lejn din it-trasformazzjoni li rridu nagħmlu fl-ekonomija tagħna. Diġa rċevejna l-ewwel pagament ta’ prifinanzjament għall-Pjan tagħna li huwa fost l-aktar ambizzjużi ambjentalment mill-pjani kollha mressqa lill-Kummissjoni Ewropea kif fil-fatt ġie mfisser mill-President tal-Kummissjoni Ewropea Ursula Von der Leyen. Bosta investimenti u riformi minn dan il-Pjan diġa bdew jitwettqu u proġetti ewlenin oħra minnhu jinsabu fl-istadju ta’ ippjanar dettaljat.

Il-bidla lejn ekonomija ħadra mhix se ssir mil-lejl għan-nhar. Din se ġġib magħha tibdil kbir fil-mezzi tat-trasport tagħna u fil-mod kif nivvjaġġaw minn post għall-ieħor f’pajjiżna stess. Se tkun tfisser tibdil kruċjali fil-mod kif joperaw in-negozji f’pajjiżna, kif topera l-industrija u l-makkinarju li tuża u bidliet importanti fl-immaniġġjar tal-iskart f’pajjiżna. Għan-negozji ż-żgħar jista’ jkun li x-xogħol involut biex l-operat tkun ikun aktar ambjentalment nadif jinvolvi l-ispejjeż imma għal dan qed nippjanaw skemi ta’ għajnuniet biex, bħala eżempju, binjiet kummerċjali tal-privat ikunu rinovati ħalli jkunu aktar effiċjenti fl-użu tal-enerġija. Anke l-inċentivi kbar li qed nagħtu biex vetturi jinbidlu għal dawk elettriċi għandhom ukoll l-għan li jgħinu f’din it-trasformazzjoni.

Dak li tinsab għaddejja minnu d-dinja bħalissa qed jitqies fi ċrieki internazzjonali bħala r-Raba’ Rivoluzzjoni Industrijali. Grazzi għall-iżviluppi teknoloġiċi tal-aħħar snin, bil-kemm indunajna li għaddejna minn bidla li ġabitna niddependu fuq it-teknoloġija u bla ma nafu għandna f’idejna prodotti li fihom elementi ta’ intelliġenza artifiċjali jew robotika. Bħala pajjiż jeħtieġ li nkomplu nilqgħu dawn l-iżviluppi u nkunu lesti għal aktar progress biex pajjiżna jkun quddiem nett fost dawk li qed jaddattaw ruħhom għal din id-dinja li qed tinbidel. Għandna l-potenzjal biex ikunu ċentru teknoloġiku li jattira niċeċ ekonomiċi ġodda fl-ekonomija diġitali. Nistgħu bħala pajjiż permezz tat-trasformazzjoni lejn ekonomija diġitali anke ninvestu f’aktar servizzi diġitali fl-oqsma kollha tal-gvern u partikularment is-saħħa biex nipprovdu servizzi b’aktar faċilita u aktar malajr liċ-ċittadini tagħna.

Anke f’dan il-qasam l-għajnuna mill-Gvern, partikolarment lill-intrapriżi u negozji Maltin diġa qed tingħata biex dawn jibdlu sistemi attwali tagħhom ma’ dawk diġitali u moderni biex isiru aktar kompetittivi kemm lokalment kif ukoll internazzjonalment u joffru lill-klijenti tagħhom l-aqwa servizz.

Dawn il-bidliet li qegħdin nagħmlu u li rridu nagħmlu fis-snin li ġejjin qegħdin joffrulna opportunita li naħdmu biex ikollna pajjiż aktar nadif, aktar b’saħħtu u wieħed li jagħti lill-poplu tiegħu livell ta’ għixien mill-aqwa u impjiegi ta’ l-ogħla kwalita. Magħha din il-bidla qed iġġib ukoll sfida, dik li sezzjonijiet tas-soċjeta Maltija u partikolarment il-forza tax-xogħol, jaddattaw ruħhom għal din id-dinja li qed tinbidel.

It-taħriġ kontinwu u t-titjib fil-ħiliet tal-ħaddiema tagħna huma essenzjali biex nirnexxu f’din il-bidla. Bil-Fondi Ewropej li ksibna għal pajjiżna għandna opportunita tad-deheb biex inħarrġu liż-żgħażagħ u ħaddiema, nħeġġu aktar żgħażagħ ikomplu jistudjaw wara li jagħlqu s-sittax-il sena u nħeġġu wkoll lill-Maltin kollha ta’ kull eta ikomplu jistudjaw tul il-ħajja (lifelong learning). Se jkollna fix-xhur u s-snin li ġejjin programmi apposta li jindirizzaw dawn l-oqsma.

Wara s-suċċessi ekonomiċi ta’ l-aħħar snin, issa rridu nħarsu ‘l quddiem biex inkunu aħna li permezz tat-trasformazzjoni li rridu nwettqu lejn ekonomija ħadra u diġitali nkomplu niksbu aktar suċċess b’riżq il-familji Maltin u Għawdxin kollha.

Ippubblikat f’ILLUM, il-Ħadd 23 ta’ Jannar, 2022.

It-tmexxija ta’ Robert Abela imbarkat fuq programm b’saħħtu ta’ riformi f’pajjiżna.

Is-sentejn ta’ tmexxija ta’ Robert Abela kienu karatterizzati minn deċiżjonijiet u ħidma bla waqfien. Tmexxija li kellħa tiffaċċja diversi sfidi kbar li kienu jeħtieġu għażliet diffiċli u ta’ responsabbilità kbira. Għażliet li riedu jiżguraw li filwaqt li nieħdu ħsieb is-saħħa tan-nies ridna wkoll naraw li l-ekonomija ta’ pajjiżna ma tieqafx għal kollox.

L-għażliet li riedu jittieħdu riedu jilħqu bilanċ xejn faċli iżda important li jinżamm. Filwaqt li kien meħtieġ li jittieħdu miżuri biex nipproteġu s-saħħa tan-nies, ridna nassiguraw li l-ħaddiema ma jitilfux il-post tax-xogħol. Ridna niżguraw li minkejja l-miżuri meħtieġa naraw li nagħtu sostenn sħiħ li dawk kollħa li jipprovdu x-xogħol lill-ħaddiema.

Flimkien ma’ dawn l-għażliet importanti, it-tmexxija ta’ Robert Abela imbarkat fuq programm b’saħħtu ta’ riformi f’pajjiżna. Riformi meħtiega biex jissaħħu l-istituzzjonijiet li jħarsu s-saltna tad-dritt. Saru bidliet kbar fil-mod kif tinħatar il-ġudikatura, il-mod kif jinħatar il-President u dawn flimkien ma’ bidla fl-għażla tal-kummissajru tal-puliżija. Dawn huma wħud mir-riformi li seħħew li anke kisbu t-tifħir tal-Kummissjoni Ewropeja.

Il-gvern immexxi minn Robert Abela għamel għażliet ekonomiċi importanti ferm. Għażliet li permezz tagħhom ingħata sostenn lis-setturi varji tal-ekonomija Maltija. Fost l-isfidi li ġabet magħha l-pandemija, rajna s-settur tat-turiżmu għal xi żmien jieqaf kważi għal kollox. Kien għalhekk meħtieġ li flimkien ma’ setturi oħrajn, il-gvern jagħti sostenn biex dawn is-setturi ma jgħotrux. Illum, meta nħarsu lura u naraw r-riżultati li nkisbu, wieħed jinnota kemm għandna riżultati pożittivi u kemm l-għażliet li saru kienu għażliet tajba.

Filwaqt li nħarsu lura lejn il-kisbiet u r-riżultati li ksibna minkejja d-diffikultajiet tal-aħħar sentejn, irridu nżommu ħarsitna lejn il-ġejjieni u kif se nkomplu nħejju lil pajjiżna għall-futur. Futur li jrid jitfassal fid-dawl ta’ dak li seħħ fil-passat riċenti iżda fl-istess waqt irid jitfassal biex iwieġeb għall-isfidi l-ġodda.

Imbarkajna fuq diversi iniżjattivi li permezz tagħħom qed inwettqu programm ta’ rkupru ekonomiku. Inżjattivi mifruxa fuq diversi oqsma inkluż il-Pjan ta’ Rkupru u Reżiljenża li huwa ffinanżjat minn Fondi tal-Unjoni Ewropea. Huwa pjan ta’ rkupru li mhux biss jagħti dak li huwa meħtieġ fit-triq lejn aktar tkabbir ekonomiku iżda huwa rkupru marbut wkoll ma’ trasformazzjoni tal-ekonomija tagħna.

Illum qed ninvestu biex filwaqt li l-ekonomija tkompli tikber, issir ekonomija aktar ħadra. Ekonomija li taħdem bl-inqas emmissjonijiet u li tagħmel inqas impatt ambjentali. Għandna miri ċari li rridu nilħqu sas-sena 2030 u sas-sena 2050. Dawn il-miri jeħtieġu iniżjattivi kbar u investiment qawwi imma li jridu jitwettqu b’mod li kulħadd jimxi ‘l quddiem u ħadd ma jitħalla lura.

Bl-istess mod, l-ekonomija tagħna trid tingħata l-ispinta meħtieġa biex timxi ‘l quddiem iżda ssir ekonomija aktar diġitali. Il-futur jinsab f’ekonomija aktar diġitali u pajjiżna ma jistax jibqa’ lura milli jimxi b’pass imgħaġġel f’din it-trasformazzjoni. Din il-bidla iġġib magħha opportunitajiet ġodda iżda wkoll tippreżentana bi sfidi ġodda wkoll.

Irridu nkunu imħejjia biex inwettqu dawn it-trasformazzjonijiet fl-ekonomija tagħna permezz ta’ investiment b’saħħtu u bidliet radikali li tant ħuma meħtieġa. Dan iżda, jista’ jseħħ biss jekk ninvestu aktar fil-ħiliet taż-żgħażagħ u tal-ħaddiema. Dawn il-bidliet jeħtiegu ħiliet godda, ħiliet differenti. Bidliet li se jħallu impatt fuq il-qasam tax-xogħol. Filwaqt li sseħħ din il-bidla importanti, ma nistgħux nibqgħu naġixxu daqs li kieku dawn il-bidliet mhux qed iseħħu.

Nemmen bis-sħiħ li biex niksbu l-akbar suċċess f’dan il-pjan ta’ rkupru ekonomiku u ta’ trasformazzjoni ekonomika irridu ninvestu ferm aktar fin-nies. Irridu nfissru aktar lin-nies x’hemm lest għalina fil-futur u dak li se jkun qed iġib miegħu iż-żmien li gej. Il-poplu Malti huwa poplu ħawtiel u li dejjem għaraf kif jitħejja bi sħiħ għall-futur. Flimkien nistgħu niksbu ferm aktar suċċess. Irridu nkomplu nagħmlu l-għażliet it-tajba iżda fuq kollox irridu nagħmlu l-għażliet li jkattru l-opportunitajiet għal kulħadd. Għażliet li biħom nassiguraw li ħadd ma jitħalla lura.

We have entered 2022 with a list of challenges not limited to the latest wave of the Covid-19 pandemic which is raging throughout the whole of Europe and the rest of the world. Europe is classified by the World Health Organisation as now being the epicentre of the Omicron virus wave and Malta is not being spared this onslaught. It is thanks to a successful vaccination programme that, until now, has kept the number of people needing hospital care low than a year ago, even though numbers of infected people are very high.

The Covid-19 pandemic was just one big challenge that had to be faced by the Robert Abela administration since its inception in January 2020. It was thanks to the strong leadership and determination of Prime Minister Abela and a united government backing him that, despite these challenges, we still managed to achieve positive results and progress while also creating more wealth for Maltese and Gozitan families.

Being responsible for European Funds, we were faced with the challenge of achieving a satisfactory allocation of European Funds planned for 2021-2027. After a series of long and tough negotiations and amid a global pandemic, we succeeded in achieving a record allocation of €2.27bn in European Funds, for Malta. In the nearby future, these funds will be bearing fruit via numerous investments.

Just a few days prior to the Christmas break, we received the first payment of €41m from a grant of circa €320m as part of the European Recovery and Resilience Fund. This allocation is intended to boost and action our plan, a plan which was agreed upon and I had personally signed together with the respective counterpart, the European Commission.

During the first few weeks of this year, I will be coordinating and working with all relevant ministries on actioning the plan and reforms proposed and agreed upon with the European Commission. Some proposed reforms have already had significant progress while various other investment projects have already been laid out with preparatory work.

Our Recovery Plan focuses significantly on the environment, as reflected in the fact that 54% of all grants will be allocated to environmental projects including rendering public buildings more energy-efficient and introducing more incentives for the purchasing of electric vehicles. We are also investing in the building of more electric vehicles’ charging points and in replacing vehicles used in public service with electric ones with the same being introduced and applied to public transport vehicles. Another 27% of our expenditure from the Recovery and Resilience Fund will be allocated to projects related to digital economy, including strong investment in the digitilisation of our justice system.

In 2022, we also want to start other main projects including the building of a new ITS campus, the building of a new Blood, Tissue and Cell Centre and the creation of a landing facility in Bugibba to encourage more sea transport.

The new year will also bring about the fulfilment of several social measures announced during the Budget in October. This Budget strengthened our social framework even further via sustainable increases in pensions, social benefits, benefits for persons with special needs and with incentives favouring hard-working citizens, through measures such as reduced tax on overtime and more.

In addition, from 1 October, the free public transport measure will come into effect while university students also stand to gain from increased stipends.

We will continue to lead this country with courage and determination in order to safeguard the health of our people during this global pandemic, which has once again reared its ugly head.

While continuing to extend a helping hand to our businesses, we are also protecting our people by offering the booster vaccine, with the goal of achieving normality as soon as possible.

We are ready for 2022’s challenges, including the challenge of asking the people to reconfirm their confidence in our leadership once again. We must keep striving to achieve good results for our country. Our work will remain focused on creating wealth and ensuring that such wealth is accessible to all. We are determined to keep investing in our people and in achieving even more success for our country.

The year could barely end on a better note as in the last days we have signed the agreement that enabled Malta receive the the first tranche of funds under the Recovery and Resilience Facility. This first payment of €41 million which arrived on Friday, will enable our country to set in motion the plan that will consolidate our movement to a green and circular economy, accelerate our process of digitalisation, and enhance the social welfare we thrive on in the new year.

It is only a small part of a €320 million grant component resulting from long negotiations the Government of Malta had with the European Commission which dealt with our objectives and the necessary reforms to attain them. There were meaningful negotiations which ultimately meant the Maltese plan was readily approved.

It was hardly surprising that the European Commission described our national Recovery and Resilience Plan as environmentally ambitious. 54% of the investment emanating from our RRP are addressed towards environmental change. First and foremost directed towards the decarbonisation of road transport and wideranging initiatives of retrofitting in both public and private buildings.

The Recovery and Resilience Facility represents the greatest act of solidarity displayed among European Member States. It is the tool we have concertedly picked, to not only to fight adversity, but attempt to emerge stronger, both socially and economically, out of the largest shock ever experienced in peace time.

European funds are the most effective manner by which the Union is felt tangibly in every corner of the union. This year was no exception for our society as European funds assisted the local healthcare system when at times it was tested to its limit by an unprecedented public health crisis. For the near future, emphasis is laid onto quality primary healthcare in the community and a €33 million worth of European funds will shortly result into a regional hospital in the heart of Paola, endowing the southside of the island with fully-fletched medical services, including dentistry and mental healthcare.

Considering that after the replacement of heavy fuel oil in the generation of electric power, road transport remained the largest contributor to greenhouse gas emissions in Malta, determinate intervention was required in the country’s physical infrastructure to address congestion. European funds underpin the largest investment ever made in the Maltese road network in the form of the Marsa Junction, together with the Santa Lucia underpass, which in conjunction, facilitated traffic flow from and towards the south of the island. European funds also made possible the delivery of the Central Link project earlier this year, which is releasing the urban core of the island from stifling bottlenecks.

Sustainability is not equal exclusively to a better road network. Although a long road lies ahead to embed sustainability into the ordinary order of things, an initiative like Wied Fulija offers more than just a glimmer of good prospect. From a wasteland hosting no less than two billion kilograms of waste, diligent employment of European funds resulted in the site being converted into a beautiful family park, a green space rich in biodiversity.

Sustainability is very much related to self-sufficiency. The long spans of drought we experience and the shortage of freshwater are by now common knowledge. The risks this brings to our sustainability cannot be overstated. European funds lied behind this year’s inauguration of the new reverse osmosis in Gozo which

means that we are capitalising even more from our natural surroundings and turning geographical limitations into opportunities. It also means that the sister island is no longer dependent for its own water production.

Important consultations are underway to maximise the funds available for the local operators of our natural resources – farmers, producers and fishermen – the people whom indeed ensure our sustainability.

This year brought its own challenges but a mixture of sturdy negotiations, wide consultation and diligent administration, meant that European funds have helped to yield a healthier society looking towards a more sustainable future for the new year.

Finally, I would like to extend my heartfelt wishes for this festive season and the new year for all.