Jitlesta r-Rinnovar tal-Pont ta’ Gomorino

Il-prattika tal-konservazzjoni hija bbażata fuq il-valuri offruti mir-riżorsi tal-wirt arkitettoniku għal individwi, gruppi, komunitajiet u gvernijiet differenti. Iżda x’nifmhu eżatt b’konservazzjoni? X’importanza għandha fil-valur kollettiv tas-soċjetà tal-lum? Mingħajr ma nidħol f’teknikalitajiet, nistgħu ngħidu li fl-aktar forma sempliċi, l-konservazzjoni tinvolvi l-protezzjoni u l-manutenzjoni b’mod sistematiku u pjanat ta’ oġġetti, strutturi jew valuri li fil-kuntest storiku tagħhom, jixirqilhom rikonoxximent fuq bażi nazzjonali.

Dawn huwa propju dak li d-Dipartiment tax-Xogħlijiet Pubbliċi għadu kemm wettaq permezz ta’ investiment ta’ €600,000 fir-rinnovazzjoni tal-Pont ta’ Gomorino – ġawhra arkitettonika oħra fiċ-ċentru ta’ Malta li tlestiet fl-1900 bħala parti mill-estensjoni għal-linja tal-ferrovija li kienet topera f’Malta għal kwazi 50 sena.

Il-ħsarat li saru matul is-snin kienu konsiderovoli fosthom fejn tidħol l-istruttura nnifisha. Għalhekk ġie deċiż li jinqala’ l-wiċċ eżistenti kollu u jsiru l-pedamenti tat-triq li tgħaddi minn fuq dan il-pont. Sar ukoll it-tisħiħ tat-truf tal-parapett fejn tneħħa l-ħajt preċedenti u sar railing tal-ħadid adegwat biex tiżdied is-sigurtà filwaqt li xorta waħda tkun tista’ titgawda l-veduta.

Minn barra it-triq saret ukoll bankina ġdida biex tintuża minn dawk li jħobbu jmorru jimxu f’din iż-żona. Is-servizzi eżistenti ġew mgħoddija minn taħt l-istess bankina filwaqt li ġiet installata sistema ta’ dawl moderna u aktar effiċjenti. Tajjeb li nsemmu li dan ix-xogħol sar b’osservazzjoni kontinwa tal-pjanti oriġinali li fuqhom inbena dan il-Pont u li d-Dipartiment għandu f’arkivju ta’ pjanti kbir ġewwa Project House, il-Furjana.

Madankollu, l-importanza storika ma kinitx l-unika raġuni għala ntagħżel propju dan il-pont għal dan l-investiment. Il-pożizzjoni tiegħu bejn l-Imtarfa u l-Imdina ukoll kienet fattur importanti li ġie kkunsidrat minħabba l-fatt li dan il-pont joffri aċċessibiltà kemm għal karozzi kif ukoll għal min iħobb jmur jippassiġġa fl-akwati. Ma nistgħux ukoll ma nsemmux il-valur estetiku ta’ dan il-pont li jikkumplimenta l-ġmiel naturali tal-Wied tal-Għeriexem.

B’portafoll ta’ proġetti li jvarjaw minn dawk komunitarji sa dawk nazzjonali bħalma hu l-Malta National Park, id-Dipartiment tax-Xogħlijiet Pubbliċi qed ikompli jkun ta’ servizz u qed iwettaq ħidma siewja madwar pajjiżna kollu. Għaldaqstant, nieħu din l-okkażjoni biex nirringrazzja lil dawk kollha li kienu involuti kif ukoll lil Kunsill Lokali tal-Imdina tal-kooperazzjoni fit-twettiq ta’ dan il-proġett.

Permezz ta’ proġetti ta’ dan it-tip irridu nkomplu nagħtu dehra ġdida lill-aktar opri arkitettoniċi ta’ pajjiżna biex jitgawdew mill-ġenerazzjonijiet futuri. Inħares ‘il quddiem għall-aktar impenn biex grazzi għall-entitajiet kollha li jaqgħu taħt il-Ministeru għax-Xogħlijiet Pubbliċi u l-Ippjanar, nkomplu nwettqu proġetti li jkomplu jtejbu il-kwalità tal-ħajja tan-nies.

 

/by

Celebrating Excellence – Launching the MASP Awards Publication

Our actions today shall forge tomorrow’s future.

Meanwhile, our continued economic and physical well-being will depend on how much we succeed in learning from past mistakes, planning, adopting new working methods and embracing new technologies. Therefore, all stakeholders in the sector, including developers, professionals, contractors, tradesmen and investors, must work together towards these common goals. The need for a more innovative, sustainable and carbon-neutral construction sector has been highlighted over and over again. I underline the need for all stakeholders to elevate the importance of buildings’ aesthetics and how these should complement their surroundings while respecting Malta’s outstanding heritage.

During an evening event held at MUŻA by the Planning Authority,  it is was really encouraging to see the energy, drive and creativity of our future architects and participants in the Archivisit experience by the Society for Architecture & Civil Engineering Students (SACES); It is necessary we appreciate and celebrate some of Malta’s most outstanding architectural and spatial planning projects. Indeed, breakthrough works such as these underpin how much the construction sector can serve as a force for good in this country.

I also commend the winners of this year’s Malta Architecture and Spatial Planning (MASP) Awards. This award serves to give recognition to architects, interior designers, university students and any person who has made an outstanding contribution over the years through research, education, theory or practice of architecture and the built environment. A means of showcasing best practices. The spirit of this prize very much fits the type of future that the government envisages for this sector, one built on excellence and a positive contribution to society. Let these exemplary projects catalyze more positive change and serve as inspiration to others.

The government is working to secure our nation’s future in construction by investing in education at all levels, while empowering competent authorities such as the Planning Authority and the Building and Construction Authority to achieve their aims. Additionally, we are working on ways to educate the public about these authorities’ mission and purpose. We cannot succeed without public support. This understanding is necessary, as change is needed for a purpose, and this is for the common good.

Sterling HQ, San Gwann

The way forward is to help steer the Building & Construction industry towards adopting the necessary change in its processes and practices. A key to the success of this gradual process is the creation of greater awareness and improved education at all levels. There is a need to regenerate vocational subjects and recognize new skills, such as green jobs and technical professionals, as well as upscale and generate innovative practices and regulatory aspects to ensure that the sector moves on to new standards.

In an increasingly competitive and unstable world, Malta’s success in real estate and foreign direct investment will depend on how much we continue to raise local standards.

Future success will depend on how much we protect and improve our architectural heritage, the environment, and our community’s quality of life today. We cannot afford to get any of these three areas wrong.

Furthermore, we must continue to work towards a construction sector that works more harmoniously with the community – while showing good neighbourliness. We must work towards an industry that is less polluting to the environment, not just in terms of improved air quality and better ways of dealing with its waste, but also in terms of less noise pollution.

Affluence and economic growth are not enough. Malta needs to up its game where the quality of our living environment is concerned. We also understand that people need to enjoy nature and the outdoors, as these are essential qualities of a good and healthy standard of living. I believe that the Periti need to take the lead and give direction, not simply take the brief from your clients. People look up to you and your profession. Let’s steer our construction sector to greener and more attractive postures. Your input is crucial.

Our projects must prioritize aesthetics while respecting, as far as possible, our neighbourhoods.

Roof Garden – Valletta Design Cluster

Aesthetics come at a cost, yet yield unlimited value. We need less greed and more consideration for the aesthetical values of our buildings in respect of our country’s history and character, before it is too late. Our objective is for the construction sector to be better regulated, with improved laws on the licensing of contractors, as well as introducing building codes and measures to upgrade the skills of all workers in the industry.

The Planning Authority has been tasked with the update of the Strategic Plan for Environment and Development (SPED) and introduce new indicators to ensure that SPED is meeting its objectives to protect our country’s rural and urban environment.

The government is committed to ensuring that urban conservation areas (UCAs) are irrevocably defined, except for widening and including other sites in the scheme. The government plans to introduce a buffer zone around urban conservation areas so that there is a gradual change for the better in the aesthetics of our towns and villages. On the same lines, we are looking closely at scheduled second-tier buildings with new incentives to encourage owners to restore these buildings and open them to the public where possible.

When approving development permits, the responsible authorities must give more importance to environmental impact and renewable energy aspects.

At this stage, the Archivisit initiative by the Society for Architecture & Civil Engineering Students (SACES) comes to mind; this project augurs well for the future of the architecture profession in Malta. It shows that an active drive to learn and adapt from other countries’ success stories is the way to go. The more initiatives of this type there are, the better.

We may be an island, but our insularity is no limit to our potential. We cannot stay put, perpetuating old style and discarded work habits. We must get out of our comfort zone and look for more innovative ideas and technologies. We cannot afford to repeat the misgivings of the recent and not-so-recent history where construction and planning are concerned. We must act now.

We need to spearhead the creation of a construction eco-system, embracing good governance, policies and tailormade practices that support networking platforms promoting compliant and sustainable buildings.

We must ensure that any development is carried out with the least possible inconvenience to residents and the surrounding environment.

There is a lot of work to do, but I am determined to see it through and excited about our prospects. The Long-Term Renovation Strategy being put forward is a game-changer and is ambitious in its scope.

Imperial Residential Home, Sliema

The government is committed to leading by example, and this strategy manifests this commitment as it also focuses on achieving more energy-efficient systems in public buildings. We expect the private sector to follow suit.

We can make it by working together! Armed with our nation’s heritage, collective skills, vision and determination to bring about positive change, we are envisaging a quantum leap forward in construction and planning, which is a step towards a better quality of life for all.

Our commitments will not only help Malta strengthen its economic and environmental well-being but do much, much more.

/by

Il-Festa Maltija

It-tiżjin u ċelebrazzjonijiet fil-knejjes, toroq imlibbsa b’armar mill-ifjen, il-baned, il-brijju, l-ispettakli tan-nar. Dawn huma wħud mill-elementi ewlenin li jsawwru l-festa Maltija. Festi li huma tradizzjoni kbira fl-istorja u fil-kultura tagħna.

Tul is-snin, il-kalendarju ta’ pajjiżna tista’ tgħid li dejjem kien imfassal fuq il-festi. Kull festa ġġib magħha drawwiet partikolari li tista’ tgħid tiddistingwi waħda mill-oħra. Tradizzjonijiet li bdew snin twal ilu li tista’ tgħid issaħħew matul is-snin u komplew jiġbdu aktar nies lejhom.

Wara żewg sjuf li fihom, minħabba l-pandemija konna imċahhda mill-festi kif nafuhom u kif bosta jiehdu sehem fihom, din is-sena reġa’ kellna sajf mimli b’attività, kulur u dak kollu li jġibu magħhom dawn il-festi. Minn dak li segwejt, il-festi reġgħu ġibdu lin-nies u l-attendenza kienet mill-ġdid numeruża.

Iżda wara kull festa, x’hemm? Xi jwassal biex f’raħal jew belt ikollok għal festa, tnejn jew aktar? Huwa ċar li l-festi jiddependu mir-rieda u d-determinazzjoni ta’ nies li għal sena sħiħa jagħtu ħafna mill-enerġija u l-ħin tagħhom b’risq avveniment li jiġbed lil tant u joffri spettaklu u okkażjoni mill-aqwa lil bosta.

Il-festi isiru għaliex in-nies għadhom iridu li din it-tradizzjoni tibqa’ tgħix. Interessanti li matul is-snin kien hemm min f’teżi tiegħu kien ta x’jifhem li l-festi f’pajjiżna għad jispiċċaw. Għaddew aktar minn ħamsin sena minn meta dan ġie mistqarr iżda naħseb li din it-tradizzjoni kompliet tissaħħaħ.

Interessanti wkoll li matul is-snin il-kultura tal-festi mhux biss kompliet tikber fejn diġa kien hemm tradizzjoni qawwija ta’ festi iżda anke f’lokalitajiet relattivament ġodda li kibru riċentement, festi li kienu meqjusa żgħar, ħadu xejra differenti u kibru fl-attività li titwettaq.

Biex wieħed jagħmel dak kollu meħtieġ, jeħtieġ finanzjament sostanzjali. Dan ħafna minnu jseħħ grazzi għall-ġenerożita’ ta’ ħafna li jsostnu lil dawn il-festi finanzjarjament. Ta’ min wieħed jgħid, li l-organizazzjonijiet marbuta mal-festi, l-aktar il-baned, fl-aħħar snin bdew jibbenefikaw minn bosta skemi maħruga minn entitajiet varji tal-gvern li lkoll tawhom sostenn b’saħħtu u ġew finanzjati bosta proġetti fejjieda.

Fil-festi jibqa’ fundamentali il-volontarjat. Il-kumitati kollha marbuta mal-festa huma mmexxija minn persuni li b’mod altruist jagħtu l-ħin tagħhom fit-tmexxija tal-organizazzjonijiet kif wkoll għat-tħejjijiet kollha meħtieġa għall-festa. Naħseb li diffiċli tagħti valur monetarju għax-xogħol kollu li jsir biex jitlestew it-tħhejjiet kollha marbuta ma’ festa.

Ngħid għalija, il-parteċipazzjoni fl-organizazzjoni tal-festi sservi mhux biex bħala lok fejn wieħed jgħin fil-komunità fejn jgħix iżda mezz biex wieħed jitgħallem ħiliet ġodda. Insemmi it-tagħlim tal-mużika fil-każini tal-baned. Kemm ilhom jeżistu l-każini tal-baned f’Malta, it-tagħlim tal-mużika ingħata b’xejn lil dawk kollha li jagħżlu li jitgħallmu l-mużika. Dan serva mhux biss biex ikollhok bandisti tajbin iżda wkoll kien mezz kif jiġi popolizzat it-tagħlim tal-mużika u aktar setgħu jitgħallmu anke fiż-żminijijet meta t-tagħlim f’pajjiżna kien għadu limitat.

Minkejja dak kollu li rajna f’dan is-sajf wara n-nuqqas ta’ festi minħabba l-pandemija, bosta involuti fl-organizazzjoni tal-festi jgħiduli li hemm bosta sfidi li jridu jiġu ffaċċjati biex inżommu ħajja din it-tradizzjoni. Bosta jgħiduli li wara l-covid, kien hemm tnaqqis fin-numru ta’ bandisti. Dan qed iħalli effett li jista’ jigi rimedjat jekk aktar jitħeġġu jitgħallmu l-mużika u jkunu parti mill-baned.

Sfida ohra li jirrimarkawli hija l-ispiża tal-materjali marbut mal-pirotekonika li qed tiżdied sostanzjalment. Bħall-bqija ta’ affarijiet oħra li qed jogħlew minhabba kriżijiet internazzjonali, dan il-fatt wkoll iħalli impatt. Is-sagrifiċċji ta’ dawk li jaħdmu n-nar li jaħdmu fuq bażi volontarja, qed jaraw kif dan se jkun qed jaffettwa fil-manifattura fiż-żmien li ġej.

Restawr tal-Faċċata tal-Knisja tal-Qrendi

Il-ħidma għall-festi, l-aktar fil-preparamenti kollha, tiddependi minn kemm persuni jagħżlu li jkunu parti mill-organizazzjoni tagħhom u jagħtu mill-ħin tagħhom biex isir ix-xogħol kollu meħtieġ. Nemmen li għandu jingħata messaġġ b’saħħtu favur is-sostenn ta’ dawn it-tradizzjonijiet u jibqgħu jitħeġġu nies ta’ etaijiet differenti biex ikunu parti mill-ħidma marbuta ma’ din it-tradizzjoni Maltija.

Dak li qed naraw matul dan is-sajf huwa riżultat ta’ xogħol kbir li jsir hafna minnu wara l-kwinti. Huwa xieraq li nirringrazzjaw lil dawk kollha involuti tal-kontribut b’saħħtu li jagħtu biex din it-tradizzjoni Maltija tibqa’ ħajja. Minkejja l-isfidi, għandna nħarsu b’ottimiżmu u b’għaqal isir xogħol biex jingħelbu l-isfidi u b’hekk niżguraw li din it-tradizzjoni ma tintitilifx.

/by

BIDLA FIL-BINI TAGĦNA

Bħala pajjiż irridu nilħqu l-mira tagħna li sas-sena 2050 pajjiżna  jsir carbon neutral. Dan ifisser li rridu naqqsu sostanzjalment l-emmissjonijiet li nikkawżaw. Iż-żmien huwa kontra tagħna u għalhekk irridu nżidu l-pass li bih immexxu l-affarijiet filwaqt li hemm bżonn ta’ kuxjenza akbar dwar dak li huwa meħtieġ.

L-attivitajiet tagħna ta’ kull jum jeħtiegu l-użu ta’ enerġija. Għandna bżonn l-enerġija elettrika kif wkoll diversi fjuwils oħra fid-djar, fuq il-postijiet tax-xogħol  u oqsma ohra. Biex nasslu għall-mira ta’ carbon neutral irridu naraw kif nużaw aktar enerġija rinovabbli, enerġija aktar nadifa jew innaqqsu l-volum tal-enerġija li jkollna bżonn.

Il-ħtiega li nimxu f’din id-direzzjoni b’aktar ħeffa ġejja wkoll mill-fatt li l-qagħda internażżjonali wasslet għal pressjonijiet fuq il-prezz tal-fjuwils. Il-fjuwils illum qed jinbiegħu bi prezijiet għolja ferm li qed iħallu impatt qawwi fuq l-andament ekonomiku.

Bosta jaħsbu li l-emmissjonijiet huma kkawżati mill-attività industrijali jew it-traffiku iżda qajla naħsbu li l-bini huwa wkoll kontributur tal-emmissjonijiet minħabba l-enerġija li nużaw regolarment. Il-bini għandu jsir b’mod li jkun aktar energy efficient fis-sens li juża inqas energija fit-tħaddim tiegħu. Bħalma llum tixtri prodott bħal eżempju fridge li jkollha proċess ta’ manifattura li jwassal biex dak il-prodott juża inqas enerġija, il-bini wkoll għandu jsir b’mod li jilħaq effiċjenza enerġetika għolja.

Dan huwa proċess li jeħtieġ li jitwettaq. Flimkien ma’ dawk kollha fis-settur se nimbarkaw fuq proċess kif dawn il-miri għandhom jintlahqu biex fil-ħajja ta’ kuljum tintuża inqas enerġija u b’hekk nilħqu l-miri li għandna bħala pajjiż.

Hemm diversi mezzi li bihom tista’ tintlaħaq l-effiċjenza enerġetika. It-tekonologija f’dan ir-rigward kompliet tiżdied iżda jeħtieg li nagħrfu aktar il-ħtieġa li mmorru f’din id-direzzjoni. Matul din il-ġimgħa l-Awtorità tal-Ippjanar approvat il-bini l-ġdid tal-Istitut għall-Istudji Turistiċi (ITS). Gie ddikjarat mill-periti responsabbli imqabbda mill-Ministeru tat-Turiżmu li dan il-bini se jsir biex jilħaq il-livell magħruf bħala near carbon neutral.

Dan huwa pass fid-direzzjoni t-tajba. Jeħtieġ li l-impenn f’dan ir-rigward ikompli jiżdied. Dan huwa meħtieġ għall-proċess ta’ trasformazzjoni tas-settur tal-kostruzzjoni ta’ pajjiżna. Fit-tibdil li se nkomplu nwettqu f’dan is-settur irid jiġi żgurat li jiġu introdotti t-tekonoloġiji u sistemi meħtieġa biex ikollna aktar bini li jilħaq effiċjenża enerġetika.

Bħala gvern u bħala Ministeru, bdejna aħna li tajna l-eżempju u binja ewlenija f’Belt is-Sebħ magħrufa bħala Project House għaddiet minn trasformazzjoni sħiħa ta’ rrinovar b’nefqa ta’ €4 miljun biex issa qed taħdem b’ferm aktar effiċjenza fl-użu tal-enerġija u naqqset l-emmissjonijiet drastikament.

Anke bis-saħħa ta’ fondi Ewropej mill-Programm ta’ Rkupru u Reżiljenza li konna nnegozjajna mal-Unjoni Ewropea fil-leġislatura li għaddiet il-Gvern huwa impenjat li jagħmel rinovazzjoni f’bosta binjiet tiegħu biex dawn ukoll jaħdmu b’aktar effiċjenza fl-użu tal-enerġija.

Issa jmiss li anke fis-settur privat jittieħdu l-miżuri biex waqt li jkunu rinovati binjiet eżistenti, kull bini ġdid ikun konfermi ma’ regoli li jridu jiddaħħlu fuq medda ta’ żmien u li jkunu qed jikkontribwixxu biex pajjiżna jilħaq il-miri ambjentali tiegħu.

Ninsab konvint li bħalma pajjiżna dejjem sab il-mezz kif jaddatta ruħu għal kull bidla li kienet meħtieġa fl-iżvilupp tiegħu, din id-darba wkoll se jqum għall-okkażjoni u se jaħtaf l-opportunitajiet li se ġġib magħha il-bidla lejn l-użu ta’ enerġija b’aktar effiċjenza u enerġija aktar nadifa.

 

/by

Nindirizzaw il-Bidla fil-Klima

Għal bosta snin ilna nisimgħu dwar it-tibdil fil-klima kkawżat mill-attività tal-bniedem. Ilha għaddejja d-diskussjoni dwar il-miżuri li jridu jittieħdu biex dan il-fenomenu jiġi indirizzat. Illum, aktar minn qatt qabel, ilkoll nafu kemm huma kbar -effetti li qed iġġib magħha il-bidla fil-klima.

Iż-żieda fit-temperatura madwar id-dinja qed tħalli l-marki tagħha u jeħtieġ li naħdmu aktar biex dan kollu jiġi indirizzat. Iż-żieda fin-nixfa, sħana aktar qawwija u temperatura ogħla tal-baħar huma wħud mill-fatturi li qed iwassal dan kollu.

Fl-aħħar snin tfasslu diversi miri li jridu jintlaħqu biex dan kollu jiġi indirizzat. Hemm miri li jwasslu biex ikollna inqas emmissjonijiet u nimxu aktar lejn ekonomija carbon neutral. Din hija bidla kbira u radikali. Hija bidla li tista’ tgħid twassal għal ħtieġa tal-mudell ekonomiku li bih ħdimna għal tant snin.

L-ekonomiji tagħna tista’ tgħid jaħdmu fuq l-użu tal-enerġija. Ednerġija li ħafna minnha niksbuha billi naħarqu fjuwil u gass li jwasslu biex ikollna gassijietg li qed jikkawżaw il-bidla fil-klima. Biex il-miri li għandna mfassla jintlaħqu, iridu jittieħdu ħafna inizjattivi. Dawn l-inizjattivi li jibdew minn tnaqqis fl-użu ta’ dan il-fjuwil, użu akbr ta’ enerġija rinovabbli u mezzi biex nikkonservaw l-enerġija u nnaqqsu il-ħtieġa ta’ użu ta’ enerġija.

Bosta jassoċjaw dawn il-miżuri mal-qasam tat-trasport li juża ħafna fjuwil u huwa wieħed mill-kontributuri ewlenin ta’ gassijiet li qed iwasslu għal bidla fil-klima, iżda hemm aktar aspetti u oqsma li jistgħu jikkontribwixxu biex nindirizzaw din ir-realtà.

Il-bini huwa wieħed mill-kontributuri ewlenin fl-emmissjonijiet u dan peress li biex binja titħaddem għandha bżonn l-enerġija. Wieħed irid iqis kemm hemm bżonn ta’ enerġija biex wieħed jixgħel u bosta attivitajiet oħra li jsiru fil-binjiet tagħna.Għalhekk, hemm il-ħtieġa li jkun hemm impenn akbar lejn aktar effiċjenza enerġetika fil-bini. Din l-effiċjenza tinkiseb mill-mod kif jinbena l-bini, il-materjali li jintużaw, il-mod kif jiġi ddisinjat u diversi fatturi oħra li jwasslu biex il-binjiet ikollhom ħtieġa inqas ta’ enerġija.

Is-soqfa tal-binjiet qegħdin iservu biex tiġi ġġenerata l-enerġija elettrika permezz tal-pannelli fotovoltaiċi u s-solar water heaters. Dan huwa pass tajjeb iżda mhux biżżejjed. Hemm ħafna aktar li jeħtieġ li jsir u jeħtieġ li naġixxu b’aktar determinazzjoni. L-Awtorità għall-Bini u l-Kostruzzjoni għandha r-responsabbiltà li tara li nżidu l-effiċjenza enerġetika fil-bini.

Għal dan il-għan ninsabu għaddejjin b’ristrutturar f’din l-Awtorità bil-għan li tkun imħejjija sewwa għall-isfidi tax-xhur u s-snin li ġejjin meta trid tkun qed tmexxi l-quddiem l-inizjattivi ewlenin biex inżidu l-effiċjenza enerġetika kemm f’dawk li huma binjiet pubbliċi tal-Gvern u l-entitajiet tiegħu kif ukoll dawk fis-settur privat.

B’din il-mira f’moħħna, permezz tad-Dipartiment tax-Xogħlijiet Pubbliċi sar proġett ewlieni biex binja ewlenija f’Belt is-Sebħ, magħrufa bħala Project House, ġiet rinovata b’tali mod li llum hija kważi ħielsa mill-emmissjonijiet u qed taħdem b’effiċjenza enerġetika ferm aktar minn qabel. Dan il-proġett li sew madwar €4 miljun sar ukoll bl-għajnuna ta’ Fondi Ewropej.

Fix-xhur u s-snin li ġejjin irridu naħdmu u nirsistu aktar biex aħna wkoll, minkejja li pajjiż żgħir ħafna, nagħtu l-kontribut tagħna biex nilqgħu għal din l-isfida globali tat-tibdil fil-klima. Bħala Gvern se naħdmu biex flimkien mas-setturi kollha involuti inżidu r-ritmu tal-bidliet li rridu nagħmlu ħalli l-effiċjenza fl-użu tal-enerġija tkompli tiżdied u b’hekk inkomplu nnaqqsu l-emmissjonijiet.

Ikollna nammettu li ċ-ċirkustanzi li qed ngħixu fihom illum, fosthom bi gwerra għaddejja fuq il-kontinent Ewropew bejn ir-Russja u l-Ukranja, jiskoraġġixxu ċertu inizjattivi favur il-klima l-aktar minħabba l-kriżi preżenti ta’ nuqqas ta’ gass li qabel kien jgħaddi mir-Russja lejn l-Ewropa. Hemm tentazzjoni kbira fost bosta stati Ewropej biex jerġgħu iduru għall-ġenerazzjoni tal-elettriku minn sorsi bħall-faħam jew in-nukleari u dan jista’ jżid minflok inaqqas l-emmissjonijiet.

Imma minkejja dan kollu jeħtieġ inħarsu ‘l quddiem b’ottimiżmu. Qegħdin naraw il-kuxjenza dinjija dwar l-isfida tat-tibdil fil-klima tkompli tikber kullimkien. L-aktar pajjiżi żviluppati qed joħolqu inizjattivi teknoloġiċi ġodda biex l-ekonomiji tagħhom ikunu bbażati fuq inizjattivi ambjentalment sostenibbli. L-ekonomija l-ħadra hija issa l-mira ta’ kull pajjiż għaliex barra li tikkontribwixxi għall-isfida tat-tibdil fil-klima qegħda tkun ukoll is-sors ta’ ħolqien ta’ impjiegi ġodda u anke żvilupp ekonomiku aktar qawwi.

Pajjiżna wkoll għandu jkompli jagħti spinta lejn din il-bidla għaliex b’ekonomija li tuża inqas enerġija tradizzjonali u li tkompli tnaqqas l-emmissjonijiet inkunu qed nindirizzaw it-tibdil fil-klima u nkunu fl-istess ħin qed ngħinu biex il-familji tagħna jgħixu f’ambjent aħjar u jkollhom kwalita ta’ ħajja aħjar.

 

/by
,

PROĠETT MISTENNI KONTRA L-GĦARGĦAR FIŻ-ŻURRIEQ

Din is-sena ħabbarna l-bidu tax-xogħlijiet fuq il-bini ta’ sistema ta’ stormwater culverts fiż-Żurrieq permezz ta’ investiment ta’ madwar miljun ewro biex tiġi indirizzata l-problema tal-għargħar fiċ-ċentru taż-Żurrieq u l-madwar. Proġett li kien ilu mistenni mir-residenti taż-Żurrieq ta’ din iż-żona li saħansitra kien qed jiħlilhom l-ilma ġo djarhom wara xi maltempata qawwija.

Fil-bidu tax-xogħlijiet ta’ skavar, instabu fdalijiet storiċi fejn minnufih infurmajna lis-Sovrintendenza tal-Wirt Kulturali sabiex tevalwa iż-żona. Bħalissa għaddejin studji minn naħa ta’ dan id-dipartiment fuq ir-rilevanza u l-funzjoni ta’ dawn il-qatgħat fil-blat li, mal-ewwel daqqa t’għajn, jidhru simili għal cart ruts li nsibu f’diversi żoni madwar Malta u Għawdex. Minkejja dan, ix-xogħol kompla għaddej f’żona aktar ‘il fuq biex ma jitwaqqafx il-progress ta’ dan il-proġett li issa jinsab miexi b’rittmu tajjeb.

Kompla t-tħaffir fit-telgħa ta’ Vjal ix-Xarolla, fejn din is-sistema se tingħaqad ma’ oħra eżistenti, u issa wasal sal-bidu ta’ Triq il-Bronja. Tajjeb li wieħed isemmi, li dan il-proġett se jikkonsisti f’bini ta’ culvert, b’tul totali li jaqbeż l-1,000 metru, 61 metru ta’ catchment pits u 28 catchment chambers fejn jinġabar l-ilma.

Permezz ta’ dan l-investiment se nnaqsu nkonvenjent li ilu snin jurta lir-residenti ta’ din iż-żona ċentrali fiż-Żurrieq. Barra minn hekk, dan se jkun intervent ieħor minn kullana ta’ proġetti reċenti biex tittaffa l-problema tal-għargħar fuq skala nazzjonali u sabiex l-ilma li jinġabar, jintuża bħala riżorsa alternattiva bl-aħjar mod possibbli.

Bħal kull proġett ieħor f’żoni residenzjali, nifhem li dan il-proġett jaf joħloq diversi inkovenjenti kemm għar-residenti tal-akwata kif ukoll għal min ta’ kuljum juża’ dawn it-toroq. Għaldaqstant, bħala Dipartiment tax-Xogħlijiet Pubbliċi qegħdin f’kuntatt kontinwu mal-Kunsilli Lokali taż-Żurrieq u ta’ Ħal Safi sabiex ninfurmaw lill-pubbliku b’kwalunkwe tibdil fid-direzzjonijiet tat-traffiku. Qegħdin ukoll f’kuntatt ma’ Transport Malta biex anke t-trasport pubbliku li jgħaddi minn din iż-żona jiġi rivedut temporanjament skond kif ikun meħtieġ.

Dan u ħafna aktar xogħol li qed jitwettaq mill-Gvern ta’ Robert Abela huwa prova li fid-deċiżjonijiet kollha li jittieħdu, hemm rispett sħiħ u rieda soda biex nkomplu ntejbu l-kwalità tal-ħajja tan-nies. Nemmen li apparti l-ħtieġa tal-ħolqien tax-xogħol, tal-investimenti fl-ekonomija u fil-ħolqien tal-ġid, hemm bżonn ninvestu f’aktar proġetti bħal dan li qed nwettqu fiż-Żurrieq kemm għal benefiċċju tar-residenti, kif ukoll għall-ambjent isbaħ u aħjar billi nħarsu r-riżorsi naturali ta’ pajjiżna.

/by

100 Jum ta’ Gvern Riformista

Dinamiżmu – Tiġdid – Xogħol

B’dawn it-tlett kelmiet wieħed jista’ faċilment jiddeskrivi l-ewwel mitt jum tal-mandat li ngħata lill-Prim Ministru Robert Abela u l-Gvern Laburista li fakkarna fil-jiem li għaddew. Kienu mitt jum ta’ sfida kontinwa. Eżatt bħalma Robert Abela u t-tim tiegħu dħalna fit-tmexxija tal-Gvern Laburista l-ġdid tal-2020 u sibna ma’ wiċċna l-kriżi tal-pandemija, hekk ukoll issa hekk kif irbaħna l-akbar mandat elettorali li qatt kiseb partit politiku f’Malta bdejna niffaċċjaw il-kriżi internazzjonali li qed iġġib magħha l-gwerra bejn ir-Russja u l-Ukranja.

Quddiem dan kollu il-Gvern Laburista għal darb’oħra daħal bis-saħħa biex sakemm huwa possibbli jiddefendi lill-poplu Malti minn dan is-saram kollu. Intervjenejna biex żammejna l-kontijiet tad-dawl u l-ilma kif kienu qabel u għenna kemm flaħna lill-importaturi tal-qmugħ biex iż-żidiet fil-prezzijiet għalihom inżammu taħt kontroll. S’issa Malta rnrexxiela tirreġistra fost l-inqas rati ta’ inflazzjoni fl-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea kollha u rridu nkomplu naħdmu biex inkomplu f’din it-triq.

Ma jistax jonqos li dawn il-100 jum kienu mpenjattivi ferm għalija bl-inkarigu l-ġdid li għoġbu joffrili l-Prim Ministru bħala Ministru għax-Xogħlijiet u l-Ippjanar. Kariga illi lqajt b’umiltà u b’sens ta’ servizz lejn pajjiżna. F’dan il-ministeru issa għandna miġbura l-oqsma kollha li għandhom x’jaqsmu mal-kostruzzjoni f’pajjiżna, jiġifieri l-Awtorita tal-Ippjanar, l-Awtorita tal-Bini u l-Kostruzzjoni u l-Awtorita dwar is-Saħħa u s-Sigurta fuq il-Post tax-Xogħol. Għandi wkoll ir-responsabbilta tad-Dipartiment tax-Xogħlijiet Pubbliċi fejn filwaqt li qed inkomplu proġetti mibdija, ser infasslu proġetti ġodda għall-kommunitajiet tagħna fl-ibliet u l-irħula Maltin.

Se nkunu qegħdin naraw li fiż-żmien li ġej nibdew inwettqu dak li wegħdna fil-programm elettorali għall-oqsma tal-ippjanar u l-kostruzzjoni fejn rridu li jkun hemm bilanċ bejn il-ħtieġa tal-pajjiż li jkompli jiżviluppa u l-ħarsien tal-ambjent naturali u storiku tagħna. Għaddejjin b’ħidma biex insaħħu l-Awtorita dwar il-Bini u l-Kostruzzjoni u nevalwaw it-triq il-quddiem dwar kif għandna nwettqu l-ippjanar tal-iżvilupp għal pajjizna.

Kienu mitt jum ta’ ħidma estensiva fejn komplejna bil-programm riformista illi rridu nkomplu nwettqu għal pajjiżna. Programm li qed jagħti l-opportunità lil aktar nies illi jistgħu jsejħu lilhom nfushom ġenituri permezz tal-bidliet li fil-liġi tal-IVF. Tajna lura lin-nies tal-Kottonera u ta’ Wied-il-Għajn art li kienet se tintuża mill-American University of Malta. Komplejna nsaħħu l-istituzzjonijiet ta’ pajjiżna tant illi ħriġna mill-lista l-griża tal-FATF.

Dan huwa gvern illi ta’ kuljum qed jaħdem biex nkomplu ntejbu il-kwalità tal-ħajja tan-nies u naraw li l-ekonomija ta’ pajjiżna, minkejja l-isfidi internazzjonali, tibqa’ mixja ‘l quddiem u tassigura ix-xogħol lil ħaddiema. Minkejja l-isfidi m’aħniex se naqtgħu qalbna. Se nkomplu niktbu l-istorja flimkien. Se nkomplu nagħmlu dak it-tibdil kollu meħtieġ. Konvint illi fl-għażliet kollha li aħna ser inkunu qegħdin nagħmlu se npoġġu lilek, lill-familja u lil pajjiżna l-ewwel.

/by

Ninvestu fil-konservazzjoni tal-ilma

Malta għandha storja twila ta’ kif kienet taħżen tal-ilma tax-xita, partikolarment permezz tal-ġbir tal-ilma tax-xita fiċ-ċisterni. Madankollu, matul l-aħħar għexieren ta’ snin, din il-prattika sostenibbli, li kienet sors primarju ta’ provvista ta’ ilma ħelu, twarrbet għal mezzi oħra inqas sostenibbli ta’ kif jinkiseb ilma ħelu u minħabba investimenti kbar li saru f’teknoloġiji ġodda, naqas l-investiment f’sistemi tradizzjonali ta’ kif jinħażen l-ilma ħelu.

Green Stormwater Infrastructure (GSI) huwa l-isem mogħti lil diversi infrastrutturi li jimitaw proċessi naturali għall-ġbir u l-użu tal-ilma tax-xita. Bħala Ministeru għax-Xogħlijiet Pubbliċi u l-Ippjanar, għadna kif ħabbarna l-ftuħ ta’ espressjoni ta’ interess għat-taqsimiet tal-Gvern Lokali u Ċentrali li għandhom interess li jkollhom infrastruttura sostenibbli għall-ilma tax-xita fuq art pubblika amministrata minnhom.

Waqt it-tnedija tal-konsultazzjoni pubblika dwar l-amministrazzjoni aħjar tal-ilma tax-xita

Din is-sena, il-Ministeru se jkun qiegħed jagħżel u jwettaq tlett proġetti dimostrattivi permezz tal-fondi LIFE fl-2023 biex iżid l-għarfien waqt li jiġbor iktar informazzjoni lokali biex jippubblika gwidi tekniċi dwar prattiċi tajbin ta’ infrastruttura sostennibli għall-ilma tax-xita fil-gżejjer Maltin. Permezz ta’ din l-inizjattiva, ġie mħejji qafas strateġiku ta’ kif għandha titħejja infrastruttura sostennibbli waqt l-ippjanar ta’ żvilupp jew waqt li jkun qed isir żvilupp ta’ bini li diġa jeżisti.

Il-prijorità ta’ dan il-Gvern għas-snin li ġejjin hija l-ambjent u għalhekk, din l-infrastruttura hija komplimentari biex jinġabar ammont akbar ta’ ilma ta’ xita tant bżonnjuż biex inkomplu nħaddru ż-żoni urbani tagħna. Għaldaqstant, ħloqna wkoll manwal tal-linji gwida għal proġetti innovattivi ta’ infrastruttura ekoloġiċi għall-protezzjoni u l-immaniġġjar tal-ilma tax-xita f’ambjenti naturali, rurali u urbani. Id-dokumenti jipprovdi gwida fil-forma ta’ eżempji prattiċi, rakkomandazzjonijiet u lista ta’ kodiċi ġenerali ta’ prattiċi tajbin għal sistemi ekoloġiċi ta’ suċċess.

Ħajt aħdar magħmul minn 27,600 pjanta tul il-Marsa-Ħamrun Bypass

Dawn il-linji gwida huma maħsuba biex jassistu diversi entitajiet li jvarjaw minn entitajiet governattivi u privati, kunsilli lokali, organizzazzjonijiet volontarji, negozji, professjonisti u kif ukoll għall-pubbliku ġenerali sabiex jiġu appoġġjati l-impenn u l-isforzi ta’ Malta biex tikkumbatti l-konsegwenzi tat-tibdil fil-klima.

Il-viżjoni hi li, waqt u wara li jintemm il-proġett LIFE, l-infrastruttura sostenibbli għall-ilma tax-xita ssir l-ewwel għażla flok il-metodi tradizzjonali fejn l-ilma tax-xita ma jkunx mmaniġjat fejn jinżel. Dan għandu jwassal biex jonqos l-ilma tax-xita ġieri waqt li jiżdied l-ilma tax-xita jinżel fil-pjan u jonqos it-telf tiegħu fil-baħar. Għaldaqstant inħeġġiġkom tagħtu titwila id-dokument tal-konsultazzjoni pubblika li jista’ jiġa aċċessat mil-link t’hawn taħt. Ejjew nkomplu naħdmu flimkien biex ninvestu f’aktar sistemi ekoloġiċi għal Malta aktar ħadra, għal arja aktar nadifa u għal kwalità ta’ ħajja aħjar.

Link: https://meae.gov.mt/en/Public_Consultations/MTI/Pages/Consultations/GreenStormwaterInfrastructureGuidanceManual.aspx?fbclid=IwAR2RNnydmwAj9-A8I5TlocIG4yxE7DgHjStAejjwM0cCGc9VXNq5SlhhK5g

/by

Rewarding Excellence in Architectural Heritage

THE DIN L-ART ĦELWA XVI ARCHITECTURAL AWARDS

Our rich and varied cultural heritage is a fundamental aspect of the foundation of our nation. The conservation of the architectural heritage has come a long way over recent decades, and conservation practice is based on the values offered by the architectural heritage resources for different individuals, groups, organisations, and the government. The annual awards by Din l-Art Ħelwa, with the support of the Kamra tal-Periti, are yet another initiative to encourage architectural excellence in the rehabilitation and reuse of old buildings, and the recognition of the dedicated workers in the field.

Creations of traditional craftsmanship, such as Maltese closed-timber balconies, elaborate stonemasonry, and forged wrought iron works are constantly under threat by modern infrastructure materials considered much more affordable and maintenance-free. Furthermore, the shortage of skilled workers in these fields makes it more difficult to complete professional rehabilitation projects of old buildings. It is therefore our duty, both as Government and as a society, to create the right environment and implement those measures that will continue to promote and encourage the beauty of our architectural heritage.

We must not underestimate the importance of our country having the adequate trained people in various trades and in manufacturing, this also being a strong sector in our country’s economy. The Government is leaving no stone unturned in its effort to give students the opportunity to learn and train in different vocational subjects, even in the early ages. During the past years home-owners have also benefitted from different Government schemes which have been launched and re-launched to promote the restoration, conversion, and maintenance of Malta’s stock of historical buildings in urban conservation areas and other schemes.

The Valletta Design Cluster – among the winning projects at the 16th edition of the Din l-Art Ħelwa Awards for Architectural Heritage 

These initiatives are coupled with vast investment in restoration in various historical buildings financed by means of EU funds.

The categories chosen for these awards (Major Regeneration Project, the Rehabilitation and Re-use of Buildings and the Restoration and Conversation Projects awards) encompass all the aspects of the potential value of traditional buildings. Apart from the aesthetic aspect, the participating projects have been judged on the research conducted, on the quality of work executed, as well as on their historical, cultural and social relevance.

Our main thrust must be in favor of higher standards and projects that achieve the best possible results. In the recent past we have seen a number of positive initiatives that can serve as a strong basis to forge the way forward.

The restoration of the water tower at the Public Abattoir, previously considered for demolition

On another note, I would like to thank Din l-Art Ħelwa for its great contribution in conserving heritage buildings through numerous restoration projects for more than 50 years. Malta is so rich in cultural heritage that it is impossible for the central government to carry out all the restoration projects needed for the upkeep of important historical monuments. It is therefore the Government’s duty to commend the work of an organisation such as Din l-Art Ħelwa, which has built a reputation for the pristine work carried out in this field.

Finally, I would like to congratulate all those who have submitted their projects in this competition. It is very encouraging to see such talent and effort put into quality architectural projects to conserve the beauty of Malta’s visual environment. I look forward for more future editions of these awards and I encourage other organizations to embark on similar initiatives to promote the beauty of our architectural heritage.

/by

Is-Saħħa u s-Sigurtà fuq il-post tax-xogħol huma Dritt tal-Ħaddiem

Illum pajjiżna qed jgawdi minn rata qawwija ta’ ħolqien tax-xogħol u naħseb li huwa opportun ħafna illi, filwaqt li nifirħu b’dawn ir-riżultati ekonomiċi f’dan il-qasam, inħarsu anke lejn dawk li huma l-awtoritajiet illi jagħtu t-tħaris meħtieġ biex nassiguraw li f’pajjiżna jkollna xogħol ta’ kwalità u kundizzjonijiet xierqa. Huwa dritt ta’ kull ħaddiem li jkollu post tax-xogħol sikur u huwa obbligu ta’ min iħaddem illi joffri dan lill-impjegati tiegħu. Kull ħaddiem iżda, għandu wkoll d-dmir li josserva dak li huwa meħtieġ minnu biex titħares is-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol, kemm tiegħu kif ukoll ta’ dawk ta’ madwaru.

L-Awtorità għas-Saħħa u s-Sigurtà fuq il-Post tax-Xogħol (OHSA) trid tkun il-katalist biex insaħħu kultura favur dan il-għan. Ma nistgħux nħarsu lejn dan il-qasam bħala obbligu legali biss jew bħala kwistjoni ta’ kemm din l-Awtorità tħarrek nies li ma jimxux mal-liġijiet kkonċernati. Jeħtieġ li nkunu aktar pożittivi.  Irridu nħarrġu aktar ħaddiema biex jaħdmu mingħajr ma jipprerikolaw ħajjithom jew saħħithom.  Irridu nagħmlu impenn ċar kif nindirizzaw din ir-realtà biex insaħħu l-ħidma li qed issir u nkomplu nżidu mad-diversi inizjattivi biex inkomplu nwasslu dan il-messaġġ kemm mal-ħaddiema Maltin kif ukoll mal-ħaddiema barranin li jiġu jaħdmu fostna.

Huwa dritt ta’ kull ħaddiem li jkollu post tax-xogħol sikur u huwa obbligu ta’ min iħaddem illi joffri dan lill-impjegati tiegħu.

Mill-esperjenza tiegħi kemm bħala avukat kif ukoll fid-diversi rwoli li servejt, tgħallimt dwar il-ħafna sfidi li din l-Awtorità trid tiffaċċja ta’ kuljum. Issa li jien il-Ministru responsabbli mill-istess Awtorità, qed nsegwi aktar mill-qrib il-ħidma kontinwa li ssir b’dedikazzjoni u motivazzjoni kbira li fil-fehma tiegħi, jixirqilha aktar apprezzament mis-soċjetà. Għaldaqstant, nixtieq nirrangrazzja lil bord, lil Kap Eżekuttiv, u lill-ħaddiema kollha illi naf kemm huma dedikati fix-xogħol tagħhom. Kelli l-opportunità li nitkellem magħhom u diġà bdejna diskussjoni wiesgħa ħafna dwar kif irridu nsaħħu l-operat ta’ din l-Awtorità.

Fl-estimi finanzjarji ta’ l-Awtorità li ppreżentajt fl-ewwel diskors tiegħi ta’ din il-leġislatura fil-Parlament, ħabbart li se jkun qed isir investiment ta’ €150,000 fi proġett kapitali li jinkludi l-iżvilupp ta’ Management Information System, web portal ġdid, u titjib fil-hardware eżistenti. Dan huwa investiment importanti sabiex nagħtu aktar għodda lill-uffiċċjali ta’ din l-Awtorità kif ukoll biex nagħmlu pass ieħor lejn id-diġitalizzazzjoni bħala parti integrali mill-viżjoni tal-Gvern biex ikollna qafas diġitali b’saħħtu f’kull entità. Barra minn hekk beħsibna nsaħħu din l-Awtorità b’żieda ta’ uffiċċjali fi ħdanha biex nsaħħu kemm l-operat kif ukoll l-preżenza u s-sorveljanza fejn meħtieġ fuq il-postijiet tax-xogħol.

Żgur li din l-Awtorità tista’ tgħin biex aħna nkomplu ntejbu l-kundizzjonijiet tax-xogħol. Irridu niggarantixxu li l-postijiet tax-xogħol tagħna jkunu l-aktar ambjent san u sikur possibbli fejn ħaddiem imur jaħdem. Irridu nifmhu aktar x’inhuma r-riskji u nħeġġu lill-employers biex jimplimentaw dak kollu li jnaqqas il-periklu fuq il-post tax-xogħol. Irridu naraw li kull ħaddiem filwaqt li jmur għax-xogħol u jaqla’ l-għajxien tiegħu, jkun qed jaħdem f’ambjent komdu li jirrispetta s-saħħa u s-sigurtà tiegħu.

 

/by