F’Buġibba, ġie inawgurat proġett ambizzjuż ieħor tant meħtieġ, li bla dubju se jkun essenzjali għal din iż-żona u l-madwar, fi Tramuntana ta’ Malta.

Investiment li permezz tiegħu qed nkomplu nsaħħu t-trasport pubbliku b’aktar kumdità u speditezza b’mezzi alternattivi. Investiment ieħor magħmul bi ħsieb, mhux biss biex jaqdi in-neċessitajiet tal-lum, iżda wkoll li qed jantiċipa in-neċessitajiet u r-rotot relatati anke mas-settur turistiku, li sena wara l-oħra qed ikompli jikber. Investiment li jurina ukoll kif il-fondi Ewropej, meta jkunu immexxija b’mod responsabbli u strateġiku, jistgħu joħolqu differenza vera u reali fil-ħajja tan-nies.

Il-proġett tal-breakwater u l-moll f’Buġibba, sar bħala parti mill-proġett SMITHS – Sustainable Multi Intermodal Transport Hubs across Malta and Gozo – proġett aktar wiesgħa li jinkludi wkoll l-mollijiet f’Bormla u f’Tas-Sliema, jirrappreżenta investiment ta’ madwar €14 miljun, li minnhom madwar €5.7 miljuni ġew ffinanzjati mill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali.

F’pajjiż bħal tagħna, fejn l-ispazju huwa limitat u l-pressjoni fuq l-infrastruttura hija kbira, għandna bżonn naraw aktar u aktar nies jħallu l-karozza u jagħżlu mezzi alternattivi oħra. Permezz ta’ dan il-proġett qed noħolqu għażliet ġodda – għażliet li jgħinu biex jitnaqqas it-traffiku fuq l-art, titjieb il-kwalità tal-arja u nkomplu nindirizzaw il-bidla fil-klima. Objettivi li l-Kummissjoni Ewropea tobbligana naħdmu fuqhom biex flimkien mal-istati membri l-oħra, nilħqu l-mira tan-newtralità kilimatika sal-2050.

Dan huwa wkoll l-ħsieb wara l-proġett SMITHS li għadni kif semmejt – proġett strateġiku li għandu l-għan li jniedi bidla fid-drawwiet tat-trasport f’pajjiżna. Huwa mmirat li jagħmilna inqas dipendenti fuq il-karozza privata u ħafna iktar favur mezzi kollettivi, aktar nodfa u alternattivi. Fost dawn insemmi:

• Tlett siti tal-laneċ f’Bormla, Tas-Sliema u issa hawn f’Buġibba.
• Linji separati għaċ-ċikliżmu f’Bormla u Buqana.
• Tlett pontijiet pedonali ġodda f’Blata l-Bajda, Ħal Luqa u Raħal Ġdid.
• Multi-modal hub fix-Xewkija, li jinkludi terminal għal karozzi elettriċi u parkeġġ għal 300 vettura.
• Flotta ġdida ta’ 6 EV-buses f’Għawdex, flimkien ma’ 130 charging pillars.
• Kampanja nazzjonali ta’ għarfien u edukazzjoni biex iġġib bidla fil-kultura tat-trasport.

Dan il-proġett (SMITHS) qed isir b’finzjament globali ta’ €26.5 miljun mill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali. Permezz tiegħu u l-ħidma kontinwa tal-Gvern u l-entitajiet fi ħdan il-Ministeru għat-Trasport, qed nittrasformaw b’mod komprensiv is-sistema ta’ trasport pubbliku f’Malta u Għawdex.

Iżda dan mhux biss.

Investiment ewlieni ieħor se jkun l-implimentazzjoni tal-Pjan ta’ Mobilità Urbana Sostenibbli (SUMP) għall-Belt Valletta – pjan li huwa allinjat ma’ strateġiji nazzjonali oħra bħall-Master Plan għat-Trasport 2025, l-Istrateġija u l-Pjan ta’ Azzjoni għaċ-Ċikliżmu u l-qasam tal-mikro-mobilità, bil-għan li titjieb l-integrazzjoni tal-mezzi tat-trasport u jitnaqqas l-iffullar urban.

Permezz tal-proġett C-SAM, Malta se tkompli tinvesti f’infrastruttura urbana bħalma huma mogħdijiet pedonali, korsiji għaċ-ċikliżmu u pontijiet biex tissaħħaħ il-konnettività multimodali.

Appoġġ addizzjonali mill-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta (JTF) se jiffoka fuq id-dekarbonizzazzjoni tal-portijiet marittimi. Fl-istess waqt, il-Fond għall-Irkupru u Reżiljenza qed joffri għotjiet biex tiġi mħeġġa l-adozzjoni ta’ vetturi elettriċi (EVs).

U fl-aħħar, b’allokazzjoni addizzjonali mill-Fond ta’ Koeżjoni, Malta se tkompli testendi n-netwerk nazzjonali tal-iċċarġjar f’Malta u Għawdex.

Fondi taħt diversi programmi li ġejjin mill-Unjoni Ewropea, iżda li f’idejna jsarrfu f’opportunitajiet għal proġetti kbar għall-Maltin u l-Għawdxin, u dawk kollha li jżuru pajjiżna.

Huwa tassew inkorraġġanti li tara entitajiet u aġenziji fi ħdan il-Gvern f’setturi diversi, bħal dawk relatati mas-settur tat-trasport, jaħdmu bi sħiħ biex jsiru proġetti ambizzjużi bħal dan tal-lum, anke fuq livell nazzjonali, b’finanzjamenti minn Fondi Ewropej.

Iżda l-investiment minn fondi Ewropej jmur lil hinn minn dan is-settur. Il-fondi qed jintużaw biex nappoġġjaw lill-bdiewa u s-sajjieda tagħna, li ta’ kuljum qed iħabbtu wiċċhom ma’ sfidi relatati mal-bidla fil-klima u l-isfidi tas-suq.

Qegħdin jintużaw biex inħarsu l-ambjent naturali tagħna, bħalma għamilna permezz tal-proġetti fil-Miżieb, fl-Aħrax u fiż-żoni Natura 2000.

Qegħdin jintużaw biex ngħinu wkoll lin-negozji żgħar u medji jkomplu jkabbru l-ekonomija u joħolqu impjiegi ġodda.

Qed jintużaw fl-oqsma soċjali biex noffru aktar servizzi għal dawk l-aktar vulnerabbli.

“L-istrateġija hija ċara: użu għaqli, għal riżultati konkreti.”

Il-Gvern hu impenjat li kull ewro li nidħlu għalih permezz tal-fondi Ewropej ikun investit bl-ogħla sens ta’ responsabbiltà u bil-għan li ntejjbu l-ħajja tal-Maltin u l-Għawdxin.

L-istrateġija hija ċara: użu għaqli, għal riżultati konkreti. Dan huwa essenzjali biex pajjiżna jibqa’ jikseb ammonti konsiderevoli ta’ Fondi Ewropej fil-futur.

Hawn ma nistax ma naghtix rikonoxximent xieraq lid-Diviżjoni għall-Istrateġija u l-Implimentazzjoni fi ħdan il-Ministeru għall-Fondi Ewropej li qed twettaq xogħol impekkabbli biex kull ewro li niksbu minn dawn il-Fondi jasal fejn għandu jasal, fi żmien stabbilit, filwaqt li jiġu rispettati l-kundizzjonijiet kollha tal-programmi rispettivi. Xogħol li għalkemm ma jidhirx, nistgħu ngħidu li huwa l-pedament li fuqu nwettqu proġetti bħal tal-lum.

Lura għal dan proġett f’Buġibba, ilkoll nafu kemm din iż-żona saret diffiċli, anke biex wieħed jipparkja, kemm ghar-residenti kif ukoll għal dawk li jiġu jgawdu din il-lokalità vibranti. U għalhekk, kull karozza li jirnexxilna nnaqqsu permezz ta’ din ir-rotta marittima ġdida, tkun ta’ benefiċċju kbir għal pubbliku u għall-ambjent.

Dan il-proġett f’Buġibba se jkun ukoll ta’ benefiċċju kbir għall-ekonomija turistika tagħna. Għax meta l-infrastruttura tkun ta’ kwalità, meta tkun aċċessibbli u konnessa, noħolqu esperjenzi aħjar għall-viżitaturi tagħna.

“Il-fondi Ewropej huma għodda qawwija. F’idejna hemm ir-responsabbiltà li nużawhom b’għaqal u b’għan ċar: li nibnu pajjiż aħjar.”

Għalhekk issa għandna mezz alternattiv, komdu u sikur li jwassal lejn lokalitajiet turistiċi bħalma huma Buġibba u San Pawl il-Baħar. Dan jagħti valur miżjud lin-negozji lokali, lill-operaturi tat-turiżmu u, fl-aħħar mill-aħħar, lill-komunità kollha. Bit-tlestija ta’ dan il-proġett, qed nwettqu wkoll wegħda elettorali oħra li saret mal-poplu Malti u Għawdxi li ser iżid il-konnettività bil-baħar u tgħaqqad is-servizz tal-lanċa mill-Port il-Kbir u l-Port ta’ Marsamxett mat-Tramuntana ta’ Malta.

Dan hu l-Gvern li qiegħed iwettaq dak li wiegħed: Gvern li jimpenja ruħu kif jiltaqa’ mal-aspettattivi tal-poplu, li juża fondi Ewropej għal proġetti li jagħmlu l-bidla — mhux biss fl-infrastruttura, iżda fil-kwalità tal-ħajja, fis-setturi ekonomiċi u fl-ambjent.

Ma nistax ma nirringrazzjax għal darboħra lil Infrastructure Malta, lill-Ministeru tat-Trasport u lill-imsieħba kollha li ħadmu fuq dan il-proġett, kif ukoll lill-persuni fi ħdan il-Ministeru tiegħi u dawk kollha involuti fil-ġestjoni u l-monitoraġġ tal-fondi Ewropej. Il-ħidma tagħkom hija kruċjali biex dawn il-proġetti jsiru realtà u jkunu ta’ ġid għal kulħadd.

Il-fondi Ewropej huma għodda qawwija. F’idejna hemm ir-responsabbiltà li nużawhom b’għaqal u b’għan ċar: li nibnu pajjiż aħjar – pajjiż li jħares ’il quddiem, li jirrispetta lill-ambjent, li jappoġġja lis-setturi produttivi tiegħu u li jservi lin-nies tiegħu.

“…a flagship initiative of the European Union under the Erasmus+ framework”

There are moments in a young person’s life that shape their future – a journey, an encounter with someone from a different culture, a new perspective that alters how they see the world. This year, 41 young people from Malta who have just turned 18 have been selected to participate in the DiscoverEU programme – a flagship initiative of the European Union under the Erasmus+ framework.

DiscoverEU is more than a travel opportunity. It is a meaningful invitation for young people to step outside their comfort zones, explore new environments, and connect with other youths across the continent. This experience enables them to engage with different cultures, build friendships beyond borders, and most importantly, discover themselves.

This initiative reflects the Government’s commitment to provide young people with real opportunities to grow, to understand the value of European unity, and to gain a deeper awareness of how the European Union works and how it impacts their daily lives. Travel opens doors – and through DiscoverEU, we are giving these young citizens the keys to unlock them.

But this journey also has the potential to become the first step towards something even greater. As Minister responsible for European Funds, I encourage our youth to consider not only discovering Europe but also becoming active participants in its future. There are countless career paths within the EU institutions and agencies, and we need more Maltese young people to be aware of – and aspire to – these professional opportunities. Europe needs their energy, their ideas, and their commitment.

I would also like to take this opportunity to express sincere thanks and appreciation to the European Union Programmes Agency (EUPA). Their excellent coordination and dedication ensure that programmes such as DiscoverEU reach our youth in an effective and inclusive way. Their work continues to empower the next generation of leaders, innovators, and engaged citizens.

“We are helping our youth grow beyond our shores while strengthening their identity as both Maltese and European.”

Our vision for Malta’s future – as outlined in Malta’s Vision 2050 – places young people at the heart of sustainable, economic, and social development. Through initiatives like DiscoverEU, we are actively investing in that vision. We are helping our youth grow beyond our shores while strengthening their identity as both Maltese and European.

I urge all eligible young people to explore what DiscoverEU has to offer. This may very well be the start of a journey that changes your life.

 

“How a country treats its ageing population speaks volumes about its values.”

Through the Technical Support Instrument (TSI), Malta is driving an ambitious reform to strengthen the long-term care system for older citizens — a reform that reflects both our national priorities and our European values.

At first glance, this may seem like a technical project. But it is so much more. It is a conscious choice — a choice to place dignity, inclusion, and sustainability at the core of how we care for our elderly. It is a reflection of what we, as a society, believe in. How a country treats its ageing population speaks volumes about its values.

The project, led by the Ministry for Health and Active Ageing, is an important step in aligning Malta’s care systems with the European Care Strategy. As Minister responsible for European Funds, I take great pride that this reform is made possible through TSI support — a funding instrument designed specifically to enable complex and strategic reforms across Europe.

Our Ministry, acting as Malta’s National Coordinating Authority, worked closely with the Ministry for Health and the European Commission to secure this support. We will continue to stand shoulder-to-shoulder with the project team throughout its implementation. The TSI offers much more than funding — it brings expert knowledge, best practices from across Europe, and a structured approach that helps deliver real and lasting impact.

Each TSI project is tailored to the unique priorities of each Member State, helping us address national needs while also contributing to the wider objectives of the European Union. In Malta, the Strategy and Implementation Division within my Ministry ensures that this tool is used effectively and strategically.

“By the end of 2024, 42 TSI projects — worth more than €15.5 million — had been approved for Malta. For 2025, we will add 13 more projects to this list.”

And we are seeing results. By the end of 2024, 42 TSI projects — worth more than €15.5 million — had been approved for Malta. For 2025, we will add 13 more projects to this list. Some will be led by Malta, while others will see us collaborating with fellow EU countries, showing how shared European values can drive collective progress.

The project we launched this week goes beyond healthcare. It represents a societal commitment — a commitment to fairness, justice, and responsible governance. It is a promise to Malta’s older population, and to the many carers — often women — who support them every day.

This is exactly what European funds should achieve. Yes, building infrastructure matters. But it is just as important to build better systems — systems that serve people and prepare us for the future.

As Minister responsible for EU funds, I reaffirm our commitment to support projects that turn challenges into opportunities and policies into real progress. The launch of this project is a milestone, and I hope it will also serve as a turning point — showing how European solidarity, national leadership, and local expertise can combine to improve lives in meaningful ways.

The collaboration with the European Commission, and in particular with SG REFORM, has been instrumental in making this project a reality. I am grateful for this partnership, and I look forward to seeing its tangible results for Malta’s elderly and the dedicated carers who support them.

Together, let us continue building a fairer, more inclusive society — one project, one reform, one life at a time.

“Soċjetà li tassew timxi ’l quddiem hija dik li tgħin lil kull membru tagħha jilħaq il-potenzjal sħiħ tiegħu jew tagħha”

Din il-ġimgħa flimkien mal-Ministru għall-Intern, is-Sigurtà u x-Xogħol Byron Camilleri, nedejna it-tieni edizzjoni ta’ programm minn Fondi Ewropej li se jagħmel differenza konkreta fil-ħajja ta’ ħafna nies f’pajjiżna — il-Programm VASTE II.

Dan il-programm jirrappreżenta eżempju ċar ta’ kif qed nagħmlu użu għaqli u effettiv mill-Fondi Ewropej biex nibnu Malta aktar ġusta u aktar inklużiva. Għan li jiġbor fih wieħed mill-objettivi prinċipali fil-politika ta’ Gvern Laburista; li ħadt ma jibqa’ lura, anke fid-dinja tax-xogħol.

VASTE II, li għandu allokazzjoni ta’ €18-il miljun taħt l-ESF+, se jkun qed joffri tama ġdida u opportunitajiet ġodda lil dawk li, aktar minn ħaddieħor, għandhom bżonn l-appoġġ tagħna biex jintegraw fis-suq tax-xogħol: persuni b’diżabilità, gruppi vulnerabbli u persuni f’riskju ta’ faqar.

Dan mhux biss programm ta’ taħriġ jew ta’ riċerka. Huwa programm komprensiv li jinkludi servizzi professjonali ta’ appoġġ, taħriġ prattiku, kowċing u mentoring — kollu maħsub biex jagħti lil dawn il-persuni mhux biss opportunità ta’ xogħol, iżda wkoll ħiliet u kunfidenza biex ikunu jistgħu jgħixu ħajja aktar indipendenti u b’dinjità.

Nemmen bis-sħiħ li soċjetà li tassew timxi ’l quddiem hija dik li tgħin lil kull membru tagħha jilħaq il-potenzjal sħiħ tiegħu jew tagħha. U b’dan il-programm, flimkien mal-ħidma ta’ Jobsplus u l-professjonisti kollha involuti, qed nagħmlu pass importanti f’din id-direzzjoni.

Fl-istess ħin, dan il-programm jirrifletti wkoll il-ħidma konkreta tal-Gvern flimkien mal-imsieħba Ewropej tagħna biex il-Fondi Ewropej jiġu użati b’impatt pożittiv fil-komunità tagħna. Dan huwa wkoll essenzjali biex bħala Gvern, nkomplu naħdmu b’għaqal biex nwettqu l-proposti ambizzjużi tal-Programm Elettorali.

Huwa għalhekk li, bħalma qed nagħmlu f’ħafna oqsma oħra, se nibqgħu nagħmlu minn kollox biex kull ewro ta’ fondi Ewropej jasal fejn tassew hemm bżonn, biex noħolqu aktar ġid u nkomplu ntejbu l-ħajja tan-nies.

F’dan il-kuntest, nixtieq nirringrazzja lil Jobsplus u l-ħaddiema fi ħdan FONDI.eu, u lil dawk kollha li ħadmu biex wasalna għal din it-tnedija. Grazzi wkoll lil dawk il-ħaddiema, il-kowċis u l-mentors li se jkunu fuq quddiem nett biex jagħmlu differenza fil-ħajja ta’ tant nies.

Nawgura li l-programm VASTE II jinfetaħ b’ġid u b’suċċess, u li nkomplu naraw stejjer ġodda ta’ suċċess u ħolqien ta’ opportunitajiet ġodda għal ħafna aktar nies.

Meta qed nimplimentaw il-Budget ta’ din is-sena, għandna 60% tal-miżuri tal-budget li huma meħuda mill-Manifest Elettorali. Filwaqt li l-Budget jagħti d-direzzjoni kif inkomplu mmexxu l-pajjiż ’il quddiem b’dawn il-miżuri qegħdin b’mod konkret inwettqu dak li wegħedna fil-Manifest Elettorali ta’ tliet snin ilu.

Dan intqal mill-Ministru għall-Artijiet u l-Implimentazzjoni tal-Programm Elettorali Stefan Zrinzo Azzopardi meta fil-Parlament kien qed iwieġeb mistoqsija supplimentari li saritlu mill-Whip tal-Gvern Naomi Cachia fis-seduta Parlamentari tat-Tlieta.

“Qegħdin b’mod konkret inwettqu dak li wegħedna fil-Manifest Elettorali”

Il-Ministru Zrinzo Azzopardi tkellem ukoll fid-dibattitu Parlamentari dwar l-implimentazzjoni tal-miżuri tal-Budget u saħaq li l-Oppożizzjoni Nazzjonalista kontinwament qed ittambar li trid bidla fil-mudell ekonomiku tal-pajjiż mingħajr biss ma tgħid x’qegħda tipproponi. Huwa qal li n-nies bir-raġun qed isaqsu jekk bil-bidla fil-mudell ekonomiku ikunx ifisser li l-pajjiż imur lura għal dak ta’ qabel l-2013 meta kulħadd kien jitkellem fuq kontijiet. Huwa fakkar li anke fl-għażliet li qed jagħmel bħalissa l-Partit Nazzjonalista għal dawk li huma strutturi interni tiegħu qed jikkonfermaw li jridu jmorru lura għal żmien GonziPN, u allura għall-mudell ekonomika ta’ dak iż-żmien.

Il-Ministru Zrinzo Azzopardi stqarr li miżuri soċjali li ttieħdu fl-aħħar tnax-il sena, qatt ma ttieħdu minn amministrazzjoni nazzjonalista skont il-mudell ekonomika tagħha ta’ qabel l-2013. Huwa qal li l-budget li qed nimplimentaw din is-sena jikkonferma li kull meta Gvern Laburista jiġi biex jagħmel l-għażliet, ikun dejjem fuq in-naħa tan-nies.

Il-Ministru żied jgħid li meta d-deputati parlamentari jiltaqgħu man-nies fi djarhom jisimgħu minn għandhom kif il-pensjonijiet taħt Gvernijiet Laburisti baqgħu jiżdiedu sena wara l-oħra mhux bħal ma kien jiġri qabel. L-istess għaċ-childrens’ allowances, li żdiedu sena wara l-oħra.

Huwa tkellem dwar is-suċċess ekonomiku tal-Gvern u ċ-ċertifikati pożittivi li qed jirċievi mingħand l-aqwa istituzzjonijiet tal-kreditu internazzjonali. Il-pajjiż għandu dan l-għarfien internazzjonali mhux biss għal fejn tinsab l-ekonomija tagħna llum imma anke għal dawk li l-istess istituzzjonijiet qed jipprospettaw għall-ekonomija Maltija fil-ġejjieni.

Dawn huwa Gvern, saħaq il-Ministru Zrinzo Azzopardi li fl-aħħar 12-il sena kiseb suċċess ekonomiku wara l-ieħor, rekord ta’ ħolqien tax-xogħol, il-qagħad spiċċa, b’kuntrast mal-mudell ekonomiku ta’ GonziPN li taħtu kellna rekord ta’ qagħad, rekord ta’ nies ifittxu x-xogħol u Prim Ministru li ġie fil-Parlament u jgħid li se jivvota bil-qalb biex jogħlew il-kontijiet.

Fid-diskors tiegħu l-Ministru Zrinzo Azzopardi tkellem ukoll dwar ix-xogħol li qed iwettqu d-diversi entitajiet fid-dekasteru tiegħu biex jimplimentaw il-budget ta’ din is-sena. Semma ir-riforma li għaddejja għas-Sistema tar-Reġistrazzjoni tal-Artijiet li għandha l-għan li sas-sena 2035, it-territorju Malti u Għawdxi kollu jkun żona ta’ reġistrazzjoni obbligatorja. Huwa radd ħajr lil dawk kollha li taw il-kontribut tagħhom waqt il-perjodu tal-konsultazzjoni pubblika u saħaq li din ir-riforma trid isseħħ bil-koperazzjoni ta’ kulħadd. Huwa qal li fiż-żmien li ġej se jingħataw dettalji dwar kif se tibda titħaddem sistema diġitali ġdida fir-Reġistru tal-Artijiet.

Tkellem ukoll dwar l-Awtorità tal-Artijiet u qal li din is-sena l-Gvern se jkun qed jara x’interventi leġislattivi hemm bżonn biex, wara esperjenza ta’ tmien snin kemm ilha teżisti din l-Awtorità, isir l-istrutturar li hemm bżonn ħalli ssir waħda li taħdem b’aktar effiċjenza. Se tkompli tingħata importanza lejn il-qalba diġitali ta’ din l-Awtorita li diġa qed tiskenja l-files kollha tagħha u l-applikazzjonijiet għas-servizzi tal-Awtorita huma kollha online.